Wat is complexiteit?

Programma inhoud

Tijdens deze masterclasses doen we een paar stappen terug en proberen we op basis van de (Europese) filosofie, cultuur en geschiedenis tot nieuwe en verruimende inzichten te komen. Uiteindelijk is het doel dat dit programma leidt tot een vertaling naar onze handelspraktijk.

Samen met René hebben we drie masterclasses op de agenda gezet. De masterclasses zijn ook los van elkaar te volgen.

16 november | Bureaucratie

Veel mensen hebben een hekel aan bureaucratie. Ze verbinden haar met papierwerk, traagheid en andere ergernissen. Hoe begrijpelijk dat ook is, achter het hele idee van de bureaucratie gaan toch ook bepaalde waarden schuil die we tijdens deze cursus op het spoor proberen te komen. Daarbij is het niet zozeer de bedoeling dat we allemaal ineens de bureaucratie van harte gaan omarmen, maar wel dat we een beter begrip krijgen van waar we het over hebben als we het over deze organisatievorm hebben.

René ten Bos verkent de lange ideeëngeschiedenis die ten grondslag ligt aan de bureaucratie. Het zal gaan over transparantie, macht, onbegrijpelijkheid, conflicthantering en het verschil tussen functie en persoon dat uiteindelijk de praktische kern van de bureaucratie uitmaakt.

7 december | Leiderschap

Veel managers en ondernemers krijgen bij de verhalen die ze over leiderschap te horen krijgen altijd veel psychologie opgelepeld. Daarbij gaat het er vooral om wezenskenmerken van leiderschap te formuleren die vervolgens als een maatstaf kunnen dienen waaraan mensen zich zouden moeten spiegelen.

René ten Bos kiest een radicaal andere insteek en kijkt vooral naar hoe filosofen, vanaf de oudheid tot aan nu, tegen leiderschap hebben aangekeken. Eén ding maakt hij daarbij heel duidelijk: leiderschap is een sociaal verschijnsel dat iets zegt over de relatie tussen volger en degene die we leider noemen. Die relatie staat in het teken van een aantal aspecten waar in de standaarddiscussie over leiderschap te weinig aandacht naar uit gaat: Welke rol speelt genialiteit bij leiderschap? Wat is precies godsdienstig aan het vertrouwen in leiderschap? In hoeverre spelen gestes - van excuses tot vertrouwen - een rol bij leiderschap? En wat is tot slot het belang van bescherming? Deelnemers worden uitgenodigd na te denken over wat het betekent een leider te zijn en zullen merken dat iedere vorm van gezag zichzelf alleen maar kan legitimeren als het volgers beschermt.

Schrijf je hier in voor de masterclass op 7 december.

25 januari | Complexiteit

Complexiteit is het sleutelwoord van onze tijd. Hoe groot en begrijpelijk de wens naar eenvoud ook is, de tijden dat we nog konden vertrouwen op KISS (Keep it Straight and Simple) zijn in tijden van klimaatopwarming, biodiversiteitsverlies of pandemieën wel voorbij. De hunkering naar zekerheid krijgt door al die crises opdoffer naar opdoffer.

René ten Bos gaat met de deelnemers het gesprek aan over wat complexiteit is. Duidelijk zal worden dat in een wereld die complex is, we nooit kunnen stilstaan bij één verhaal of één oorzaak. Er is achter het ene verhaal altijd een ander verhaal dat zich als het ware vervlecht (complex = samenvlechtsel) met het eerdere verhaal, waarna weer een nieuw verhaal komt, enzovoort. Sommige mensen worden er doodmoe van, anderen vluchten in angst of boosheid - allemaal evenzeer begrijpelijke reacties - maar je kunt complexiteit ook zien als een uitnodiging om eindelijk echt eens anders te gaan kijken naar de werkelijkheid.

Kunnen we leren laveren op een zee die geen duidelijke richtingen of onverwoestbare zekerheden meer biedt? In het antwoord op deze vraag liggen nieuwe uitdagingen voor bestuur, politiek, ondernemerschap en management.