Over bosbaden: onderzoek naar welzijn

Publicatie

16.03.2023

Leesduur

10 min

Bosbaden is de laatste jaren sterk in populariteit gegroeid. Deze vorm van natuurmeditatie, oorspronkelijk ontstaan in Japan, wordt vaak gezien als dé manier waarop mensen hun relatie met natuur kunnen herstellen en kunnen ont-stressen. In dit artikel vertellen we je meer over de wetenschappelijk onderzochte effecten van bosbaden op welzijn.

Shinrin-yoku

Shinrin-yoku (de Japanse naam voor bosbaden) is een vorm van natuurtherapie en een traditioneel Japans gebruik. Tijdens een bosbad ervaar je het bos, de natuur, door je volledige aandacht bij de vijf zintuigen te hebben. Je dompelt je zo als het ware onder in het bos. Dáár komt dus ook de naam vandaan: bos-bad. Het Japanse woord shinri betekent ‘bos’ en het woord yoku betekent ‘baden’. Het doel van bosbaden is om de verbinding tussen het bos en jou als beoefenaar te versterken door aandachtig in het bos aanwezig te zijn. Dr. Qing Li, een van de eerste onderzoekers naar de relatie tussen bosbaden en gezondheid, zegt het als volgt: “De kunst van het bosbaden is de kunst van het verbinding maken met de natuur via onze zintuigen” (2018). Ben je benieuwd naar de herkomst van bosbaden? Lees dan dit artikel.

Verrassend onderzoek

In de longread ‘Bron van bosbaden’ heb je kunnen lezen dat bosbaden sinds de jaren ’80 door de Japanse overheid veel is onderzocht. Bosbaden werd gezien als manier om inwoners meer bij de natuur te betrekken, maar ook als remedie tegen de enorme werkdruk. Tijdens die onderzoeken werden er verrassende inzichten opgedaan. Na het bosbaden waren deelnemers bijvoorbeeld veel meer ontspannen. Dat resultaat was natuurlijk niet onverwacht. We kennen allemaal het gevoel van rust nadat je in de natuur bent geweest. Verrassender was dat deelnemers aantoonbaar gezonder waren na het bosbaden.

Na de eerste onderzoeken is er nog veel meer onderzoek gedaan naar het bosbaden. Alleen al in de laatste vijf jaar zijn er 25 review artikelen gepubliceerd over de welzijnsvoordelen van bosbaden. In deze longread lees je een aantal van de belangrijkste bevindingen.

Welzijn

Er zijn drie soorten welzijn: fysiek welzijn, emotioneel welzijn en spiritueel welzijn. De betekenis van fysiek welzijn is misschien het meest voor de hand liggend. Dit gaat over het functioneren en de gezondheid van het lichaam. Emotioneel welzijn gaat over het bewustzijn en het kunnen accepteren van gevoelens en emoties. Spiritueel welzijn gaat over het vinden van betekenis, zingeving in je leven en het voelen van een diepe waardering voor het leven. Maar ook over het voelen van verbinding met het leven om je heen. Natuurlijk zit er hier en daar overlap tussen de categorieën, neem het daarom niet te strikt. Het gaat hier vooral om de wetenschappelijk bewezen voordelen van bosbaden.

Emotioneel welzijn

Je kent het gevoel vast: na een verblijf in de natuur voel je je rustiger, helderder en misschien ook wel vrolijker. Hoe komt dat? Volgens onderzoek komt dat doordat de natuur een positief effect heeft op ons emotionele welzijn. Wat blijkt is dat een bosbad angstige, depressieve en/of boze gevoelens kan verminderen. Daarnaast vermindert bosbaden stress en ondersteunt het de algehele mentale gezondheid van deelnemers. Volgens veel onderzoeken is de biofilia hypothese de verklaring hiervoor. Deze hypothese zegt eigenlijk dat we als mens zo lang in de natuur hebben geleefd, dat we een aangeboren behoefte hebben aan verbinding met de natuur. Nu is het belangrijk om te begrijpen dat deze verbinding ons al die eeuwen heeft geholpen, zowel genetisch als evolutionair. Onszelf verbinden met de natuur is dus iets dat we van nature graag doen en ons een goed gevoel geeft. Het is veel ouder dan we denken.

Fysiek welzijn

Het fysieke welzijn gaat hand-in-hand met emotioneel welzijn. Het is bijvoorbeeld lastig om te duiden of stress nou fysiek of emotioneel is. Maar, er zijn specifieke lichamelijk indicatoren die iets kunnen zeggen over je algehele gezondheid. In veel van de onderzoeken naar bosbaden zijn deze indicatoren onderzocht. Zo is de bloeddruk, de hartslag en de slaap gemeten voor en na een bosbad. Ook werden er buisjes bloed afgenomen bij de deelnemers. Wat de onderzoekers vonden, was het volgende: lagere bloeddruk en hartslag, een betere lengte en kwaliteit van slaap en een verhoogd aantal NK-cellen. NK-cellen zijn ‘Natural Killer’ cellen, die ervoor zorgen dat schadelijke cellen in je lichaam opgeruimd worden. Daarnaast laten onderzoeken zien dat een bosbad zorg voor betere cognitieve functie en een sterker geheugen. Dit effect wordt toegewezen aan fytociden. Dat zijn vluchtige stoffen die bomen en planten uitscheiden om met elkaar te communiceren. Deze stoffen vind je van nature terug in de boslucht. Je hoeft ze alleen maar in te ademen.

Spiritueel welzijn

Nu naar spiritueel welzijn. Tijd doorbrengen in een fijn bos kan je een gevoel van verbinding met de natuur en de wereld om je heen geven. Ook dit is wetenschappelijk bewezen. Een bosbad versterkt de relatie tussen mensen en de niet-menselijke wereld. Maar, ook de relatie tussen mensen zelf wordt beter van een bosbad. Zo kan bosbaden bijdragen aan sociale vaardigheden en het kan gevoelens van eenzaamheid of sociale isolatie verminderen. Die gevoelens van ‘deel uit maken van een groter geheel’ zijn belangrijk, omdat ze ervoor zorgen dat mensen meer bereid zijn om duurzaam gedrag te vertonen. In andere woorden, door ons te verbinden met natuur kunnen we de natuur ook iets teruggeven.

Toekomst

De onderzoeken naar bosbaden liegen er dus niet om. Bosbaden kan op heel veel vlakken bijdragen aan menselijk Ă©n natuurlijk welzijn. En het mooiste: bosbaden is toegankelijk voor iedereen en een stuk goedkoper dan de meeste medische behandelingen. In Japan, Schotland, Canada, De Verenigde Staten, Nieuw-Zeeland en Zuid-Korea is bosbaden inmiddels zelfs verkrijgbaar als doktersrecept. Bosbaden wordt in deze landen erkend als therapievorm en wordt ingezet bij een te hoge bloeddruk, burn-out klachten of depressies. In Nederland zijn we nog niet zo ver dat de huisarts een bosbad voorschrijft. Hier ligt een mooie kans verscholen, want TNO stelt dat jaarlijks 17% van alle werknemers last van burn-out klachten heeft. En nu kost het ons zo’n 3,1 miljard euro om deze klachten te verhelpen. Hoe mooi zou het daarom zijn als we, door ons te verbinden met natuur, gezonder worden en meer kunnen ontspannen?

Zelf bosbaden

Bij Club Groeneveld geven we bosbaden voor professionals. We leren je hoe je bosbad oefeningen kunt inzetten tijdens drukke periodes en je opnieuw de verbinding met natuur kunt voelen. Ook organiseren we regelmatig teamdagen waarin een bosbad een vertragend en ontspannend onderdeel is. Wil je meer weten over de mogelijkheden? Bekijk dan onze website: www.clubgroeneveld.nl

i

Ben je benieuwd naar de mogelijkheden om te bosbaden bij Club Groeneveld? Neem gerust contact op!

Contact
Nieuw hier?