Liever luisteren? Onderaan deze longread vind je de podcast.

Verslaafd

De winter is in onze Westerse cultuur – net als de herfst – een lastig seizoen. In onze manier van samenleven hebben we namelijk de nadruk gelegd op de groei- en expansiefase. Soms lijkt het wel alsof expansie en naar buiten gerichte groei gelijk zijn komen te staan aan leven en werk. Er is nauwelijks ruimte voor contractie (weer naar binnen keren; herfst) en al helemaal niet voor stilte (winter). We zijn verslaafd geraakt aan activiteit, creatie en consumptie alsof we ons in een continue lente en zomer wanen.

Noodzakelijke stilte

Het geloof in oneindige expansie klopt natuurlijk niet. Er is niets in de natuur dat oneindig groeit. Contractie en stilte zijn noodzakelijk. Daarbij moet je weten dat stilte eigenlijk alleen kan komen als er sprake is geweest van contractie en echte nieuwe groei kan alleen komen als er stilte is geweest. Anders niet. Stilte gaat over eenheid; wat geleerd is in de expansiefase en dat wat geleerd is in de contractiefase komen samen. En daaruit komt de natuurlijke impuls voor een volgende fase van groei en expansie. Elk jaar weer opnieuw. Als je dat tot je door laat dringen, dan begrijp je meestal direct het belang van de aankomende (rust-)periode: de winter.

De nacht

Je kunt de winter zien als de nacht van het jaar. Het is de slaapperiode. In de slaap zijn er volop krachten van vernieuwing en zuivering aan het werk. De winter is daarom de periode van naar binnen keren, stil worden, en worteling. De zaden die in de herfst in de aarde zijn gevallen, komen dieper in de grond te liggen en hebben rust nodig. Voor jezelf kun je die zaden zien als de ideeën, gevoelens of gedachten waar je mee bezig bent, maar die (nog) niet tot een vorm zijn gekomen. Ook die zaden hebben rust en worteling nodig.

Voeding

In de winter, in de stilte, vindt er voeding plaats van de wortels. De voeding zorgt ervoor dat er voldoende energie komt om in het nieuwe voorjaar de strijd aan te kunnen gaan. Voor de natuur om ons heen is dat de strijd met de vorst; de strijd om de blaadjes en bloesem naar buiten te laten gaan. Daar is namelijk energie voor nodig. En die energie verzamel je in de winter. We denken vaak dat we als mens hier niet aan mee hoeven te doen. Maar daarmee maken we een grote vergissing. De winter (de naar binnen kering) is absoluut nodig om nieuwe energie te creëren.

Nieuw leven

Over de winter kun je tot slot ook zeggen dat het de periode is van de dood. Het is eigenlijk het symbool van het archetype van de dood en de wederopstanding. Dit archetype geeft gelijk de paradox aan van de winter. In de winter gaat het over verval, afscheid en kaal worden, maar ook over de start van nieuw leven. Het is groei gehuld in rust. Te midden van de rust, stilte en kaalheid vindt er een opbouw van energie plaats, die later in de lente tot nieuwe vormen leidt. In de winter kun je leren dat het verval en de dood onderdeel zijn van het leven en dat er iets is dat altijd doorgaat. Dat vraagt je vertrouwen te houden als de vormen om je heen vervallen.

Start november

Nu de stap naar deze maand. In november zijn er veel thema’s aan de orde, maar de belangrijkste thema’s gaan over het leren afscheid nemen van illusies en de start van een opruimproces. Niet voor niets heeft de maand november eigenlijk het opschrift ‘afscheid nemen of achterlaten van illusies’. In november krijg je voor het eerst te maken met verval en versplintering en je zult moeten accepteren dat daar niets aan te doen is. Het is een onomkeerbaar proces dat door het jaar heen loopt.

Winst & verliesrekening

In september heb je een eerste balans voor het jaar opgemaakt. Je kijkt naar de eerste oogsten van het jaar en maakt een soort van winst & verliesrekening. Dat is nog redelijk oppervlakkig. Je kijkt globaal naar wat er goed en minder goed ging. In oktober wordt het stiller. In oktober laat je ‘de oogst’ nog eens goed tot je doordringen en laat je vanuit de stilte je geweten spreken. De vraag die je jezelf in oktober stelt, is: ‘Als ik nu stil word en naar mijn leven en werk kijk, wat klopte er dan en wat klopte er niet?’ Dat is een vraag naar waarheid; naar dat wat je weet vanuit je hart. Soms is die waarheid leuk, soms niet, maar de waarheid is de waarheid.

Feitelijkheden

Als je eenmaal in november bent, dan stop je met (be-)schouwen en beoordelen. In november ga je weer terug naar de feitelijkheden. De feitelijkheid is dat het in november kaal wordt. De bladeren vallen echt van de bomen. Er komen novemberstormen of noordwesterstormen. De hele boel wordt schoon geblazen. Alle franje gaat er in november af. In november keer je naar binnen en als je naar binnen keert, dan word je altijd gedwongen om te kijken naar datgene wat het leven niet meer doorlaat; naar illusies. Anders gezegd: als de bladeren van de bomen vallen en het kaal wordt, dan komen in de kaalheid, illusies naar boven.

Illusies

Als mens ontwikkelen wij (in onze eerste levensjaren) gedragspatronen (conditioneringen) die ons een tijd lang helpen, totdat ze niet meer werken. Dan worden het blokkades of illusies. Illusies kun je daarom zien als manieren van denken, voelen en/of handelen waarmee je vroeger hebt leren overleven. Daarmee bedoelen we ook echt overleven. Waarom? Omdat de situatie voor jou als kind toen echt zo ‘ernstig’ of serieus was. Door het leven heen verandert de situatie natuurlijk en word je volwassen. Dan zijn dezelfde gedachten, gevoelens en/of handelingen niet (altijd) meer nodig of niet meer opportuun. Je kunt dan leven in plaats van overleven.

Doorprikken

Toch denken we als mens vaak dat de gedragspatronen of conditioneringen noodzakelijk blijven in ons leven. We zijn er (onbewust) aan gehecht geraakt uit overlevingsdrang. November is daarom de periode om je neiging – om aan die gedragspatronen vast te houden – te doorzien en door te prikken. In november probeer je stapje voor stapje afscheid te nemen van jouw gedragspatronen, die eigenlijk illusies zijn geworden. Het is goed om diep op het afscheid nemen van illusies in te gaan. Het is namelijk onderdeel van ons mens-zijn.

Mens-zijn

Probeer in deze tijd echt onder ogen te zien welke houding, welk gedrag, welke meningen, enzovoort nog relevant zijn en je helpen en welke overbodig zijn geworden. Als dat laatste het geval is, dan moet je er afscheid van nemen. Waar moet jij nu afscheid van nemen? Van welke relaties moet je afscheid nemen, omdat ze niet meer vruchtbaar zijn? Welke vormen of ideeën laten het leven niet meer door en welke illusies daarover moet je achterlaten? Of: wat houd je eigenlijk vast dat je los moet laten? Dat zijn de vragen die je jezelf stelt in november. Je zult merken hoe moeilijk dat is.

Opruimproces

Het afscheid nemen is de start van een opruimproces. Dat is het 2e belangrijke aspect van november. Opruimen betekent wegdoen wat niet meer aan de orde is en wat het leven niet meer doorlaat. Als je de lijn van de seizoenen wilt volgen, dan ben je tot 15 december bezig met opruimen. Dat doe je in je huis, op je werk, in je relaties, op je bureau, je boekenkast, je computer, enzovoort. Als je er voor gaat zitten, dan weet je meestal direct wat je nog te doen staat. Door het opruimen, maak je je klaar (of schoon) voor de rust van de kerstperiode. Als je dat niet goed doet, dan zal in de rustperiode ‘oude rommel’ blijven bestaan en je lastigvallen.

Zorg voor bedding

Tot slot. Je doet er goed aan om te zorgen voor een fijne bedding waarmee je de kaalheid van november aan kunt gaan. November is echt een zware maand. Heb je een luisterend oor? Of kun je je eigen luisterend oor worden? Zijn er mensen in je omgeving waarmee je over je zorgen kunt praten? Heel veel mensen hebben mensen om zich heen, die nodig zijn, maar gaan daar niet naar toe. Ze gaan er liever (onbewust) aan onderdoor dan dat ze met iemand in gesprek gaan. Neem bedding in november serieus. Dat creëert ook de echte rust in december.

Geboeid? Mail ons

Natuurlijk is er nog veel meer te vertellen over deze maand. Bijvoorbeeld over hoe je echt afscheid neemt van illusies of het je omgaat met strijd in november. Het is slim om in november niet voor de overwinning te gaan. Als je hier meer over wilt leren, stuur dan een bericht naar info@clubgroeneveld.nl. Je krijgt dan de uitgebreide reflectie en – als je dat wilt - meer over het afscheid nemen van illusies toegestuurd.

November is een lastige maand, maar heb het goed.

---

Alle artikelen, podcasts en programma’s, die we maken over het vinden en volgen van een natuurlijk ritme zijn geïnspireerd op het werk (o.a. boek, podcasts) van Jaap Voigt. Jaap is onder meer adviseur, leraar, mede-oprichter van het ITIP en ook auteur van vele boeken, waaronder het boek ‘Leven en werken in het ritme van de seizoenen’. Met Jaap hebben we in de afgelopen jaren een fijne, warme en voor ons belangrijke band opgebouwd. Hij hielp ons met de opzet en verdieping van Club Groeneveld en leerde ons om de inhoud centraal te stellen. Zo ontstond onze eigen liefde voor de studie naar het ritme van de seizoenen. Ben je benieuwd naar het boek van Jaap Voigt? Je bestelt het hier.